پوسیدگی دندان، علل ایجاد و راههای جلوگیری از آن
سالانه افراد زیادی در سراسر جهان به دلیل بروز مشکلات در سلامت دهان و دندانهای خود به دندان پزشکان مراجعه میکنند و یا بسیاری از افراد نیز مدتی با دندان درد خود کنارآمده و به وسیله استفاده از مسکن التهاب در دندانهایشان را خاموش میکنند، و در دقیقه نود و با شرایط بسیار وخیم راهی مطب پزشک میشوند.
لیست عناوین اصلی
لازم است بدانید علت شایع درد دندان و مشکلات دندانی پوسیدگی در این قسمتها میباشد و قطعا بوسیله روکش، پر کردن و یا عصب کشی قابل درمان است.
نکته مهم این است که بی شک پیشگیری از پوسیدگی دندانها به مراتب آسانتر و کم هزینه تر خواهد بود.
ما در این مقاله قصد داریم شما را با راههای پیشگیری از پوسیدگی دندان بیشتر آشنا کنیم.
در پوسیدگی دندان ساختار آن دچار مشکل میشود به این معنی که پوشش سفید، سخت و سفت دندان ( مینا دندان ) و یا عاج را دچار مشکل میکند.
دندان شما زمانی دچار پوسیدگی میشود که:
باقی مانده غذاها و یا نوشدنی های مصرفی شما که دارای کربوهیدرات مانند نشاسته و قند هستند ( نوشابه، نان، میوه، کیک، غلات، انواع آجیلها، آبنبات و شکلات و …..) بر روی دندانها باقی مانده و بوسیله باکتریهای موجود در دهان قابلیت اسیدی ایجاد میشود و به همراه مواد غذایی باقی مانده و ترکیب آنها پلاک دندانی ایجاد میشود و به صورت چسبندهای بر روی سطح دندانها میماند.
سطح مینای دندان توسط اسیدهای موجود در پلاک دندانی شروع به تخریب کرده و باعث ایجاد سوراخهایی در دندان میشود که به آنها پوسیدگی میگویند.
ریشه دندان در برابر پوسیدگی بیشتر آسیب پذیر است و نسبت به گرما و سرما هم حساسیت بیشتری از خود نشان میدهد.
افراد بالای پنجاه سال بیشتر دچار این نوع از پوسیدگی میشوند.
برای داشتن دندانهای سالم در هر سنی باید از شروع روند پوسیدگی جلوگیری کرد و یا آن را در موارد سطحی برطرف ساخت تا گسترش و عمیقتر شدن آن متوقف شود.
پوسیدگی در دندان در تمام مقاطع سنی مانند کودکی، نوجوانی و بزرگسالی عامل شایع و اصلی مراجعه به دندانپزشک است و از این رو باید به آن توجه ویژهای شود.
دلایل پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندانها به عوامل مختلفی بستگی دارد که در این قسمت به آنها میپردازیم:
تشکیل پلاک بر روی دندانها: در اثر ترکیب ذرات باقی مانده از غذا و اسید، باکتری و بزاق دهان پلاک ها که چسبنده هم هستند به مروز زمان شروع به ساخته شدن بر روی دندان میکنند.
عدم رعایت نکات مربوط به بهداشت دهان و دندان: اگر افراد از زدن مسواک در طول روز و شب امتناع کرده و به بهداشت دندان خود اهمیت ندهند پلاکهای دندانی نیز رفته رفته به مینای دندان حمله میکنند و باعث بروز درد و مشکلات زیادی برای افراد میشوند.
مصرف خوراکیهای اسیدی، نوشیدنیهای گازدار و انواع شیرینیجات: خوردن و نوشیدن مواد غذایی و خوراکیها در طول روز اجتناب ناپذیر است و از طرفی هم، در صورت نزدن مسواک و یا استفاده نکردن از نخ دندان در موقع مناسب به مرور پوسیدگی را در دندان افزایش خواهد داد. غذاهایی که چسبندگی بیشتری بر روی دندانها ایجاد میکنند هم فرایند پوسیدگی را سرعت میبخشند.
خشکی دهان: ترشح بزاق در دهان به پاک کردن پلاک از روی دندانها بسیار کمک میکند و افرادی که خشکی دهان دارند بیشتر با رشد پلاکها بر روی دندانهایشان روبهرو هستند.
وجود مشکلات در اندامهای داخلی بدن افراد: در برخی از مواقع مشکلاتی که در سیستم داخلی بدن افراد وجود دارد باعث بروز نشانههایی ناخوشایند در دهان و دندان افراد نیز میشود. وجود اسید بالا در معده، پرخوریهای عصبی و وجود استفراغهای مکرر از دسته عواملی هستند که دندانها را در معرض پوسیدگی و یا خرابی بیشتری قرار میدهند.
نشانه های پوسیدگی در دندانها
- افزایش حساسیت در دندانها در اثر مصرف خوراکیهای سرد و گرم و یا ترش و شیرین
- داشتن دردهای دورهای و یا ممتدد در دندانها
- ایجاد حفره و سوراخهای قابل مشاهده در دندان
- وجود چرک در اطراف دندان همراه با درد
راههای پیشگیری از پوسیدگیهای دندانی
مهمترین و بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها، بیشک پیشگیری از ایجاد آن میباشد. در مسیر پیشگیری از مشکلات دهان و دندان و همینطور پوسیدگی که شایع ترین مشکل، در این زمینه است راههای مختلفی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
مراجعه به دندانپزشک به صورت منظم: مهمترین نکته در پوسیدگی دندانها این است که گاها شما به تنهایی نمیتوانید به وجود پوسیدگی پی ببرید و حتی ممکن است، نشانههای مشخصی در دندان خود مشاهده نکنید. در چنین شرایطی، تنها میتوان با مراجعه به دندانپزشک و گرفتن عکس و همینطور معاینه تخصصی به منبع و عمق پوسیدگی پی برد و در جهت رفع آن اقدام کرد. بنابراین توصیه میشود در سال در دفعات مشخصی به دندانپزشک مراجعه کرده و شرایط سلامت دهان و دندان خود را مورد بررسی قرار دهید تا هم در زمان و هزینههای خود صرفه جویی کنید و هم مشکلات حاد و گاها غیر قابل جبران را تجربه نکنید.
استفاده از خمیردندان مناسب برای مصرفه روزانه: قسمت مهم از بهداشت دهان و دندان به انتخاب مسواک و خمیردندان مناسب برای هر فرد برمیگردد. برای جلوگیری از، پوسیدگی دندان و همینطور از بین بردن پلاکهای دندانی بهتر است، از خمیردندانهای حاوی فلوراید و مورد تایید انجمن دندانپزشکی استفاده کنید و با مشورت پزشک مسواک مناسب شرایط دندانهایتان را تهیه کنید.
مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی: گاها افراد تصور میکنند مسواک زدن تنها در شب از بروز پوسیدگی در دندانهایشان جلوگیری میکند، اما اینطور نیست. برای داشتن، دندانهای سالم لازم است بعد از هر وعده غذایی و یا بعد از خوردن مواد شیرین چرب و یا اسیدی اقدام به مسواک زدن کنید تا از ایجاد و رشد پلاک بر روی دندانهای خود جلوگیری کنید.
استفاده منظم از نخ دندان: نکته بسیار مهمی که باید در اینجا به آن اشاره کرد این است که مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، مکمل یکدیگر هستند چون بسیاری از باقیمانده غذاها و یا مواد چسبنده در بین دندانها با استفاده از نخ دندان در کنار مسواک زدن از بین میروند.
جلوگیری از مصرف بیرویه نوشیدنیها و غذاهای اسیدی و شیرین: انواع نوشابهها، شیرینی جات و شکلاتها باعث ایجاد و رشد فزاینده پلاکهای دندانی میشوند. زیادهروی، در مصرف این دست از مواد خوراکی، به مرور زمان اثرات مخرب بسیاری بر روی دندانها خواهد گذاشت و پوسیدگی دندانی را تسریع خواهد کرد، بنابراین داشتن سبک غذایی سالم و مناسب در حفظ سلامت دندانها بسیار اهمیت دارد.
قرار دادن دهان شویه در روتین بهداشت دهان و دندان: دهان شویه و استفاده از آن بخش آخر از روتین بهداشت دندانها میباشد و استفاده از آن، اهمیت بسیاری دارد. با استفاده از دهان شویه بخش قابل توجهی از باکتریهای باقی مانده در دهان از بین میرود و از ایجاد مشکل در لثهها و همینطور شکل گیری پلاک بر روی دندانها جلوگیری میکند.
درمان پوسیدگیهای دندانی
ممکن است خیلی از افراد در عین حال که به سلامت دهان و دندان خود اهمیت میدهند باز هم نشانههای پوسیدگی در دندان را داشته باشند و نیاز به انجام اقداماتی برای رفع آن پیدا کنند.
داشتن پوسیدگی جای نگرانی ندارد چون برای خود دندانپزشکان هم حتما اتفاق میوفتد و در طول عمر افراد وجود خرابی و پوسیدگی در دندان تا حدی طبیعی است.
قسمت بسیار مهم در مورد پوسیدگی دندانی شناسایی به موقع آن و مراجعه سریع به دندانپزشک است.
اصلی ترین بخش در درمان پوسیدگی دندانها ترمیم پوسیدگیها و پر کردن دندان است. در این فرایند بخش پوسیده دندان خالی میشود و با پر کنندههای مناسب جایگزین میشود.
اگر پوسیدگی در سطح عمیق تری وجود داشته باشد و فرد بسیار دیر به دندانپزشک مراجعه کند حفرههای وسیعتر دندان با تکنیکی مثل کانالهای ریشهای بررسی و درمان میشود.
توصیه دندانپزشکان به افراد این است که بهترین زمان مراجعه به آنها زمانی است که پوسیدگیها سطحی تر هستند چون در این شرایط فرایند درمان نیز بسیار آسان تر است.
پیشگیری از پوسیدگی دندانها مهمترین و اصلی ترین قدم در جلوگیری از بروز التهابات دندانی است.