بد بویی دهان علل آن و راه های پیشگیری و درمان
بد بویی دهان، یا هالیتوزیس شرایط نامطلوبی است که فرد بوی ناخوشایندی را در تنفس خود تجربه می کند. تحقیقات نشان داده است که 50 درصد افراد در طول زندگی خود، بد بویی دهان را تجربه می کنند. بد بویی دهان می تواند مزمن و یا موقتی باشد. گفته می شود که حدود 80 درصد هالیتوزیس ها منشا دهانی دارند.
لیست عناوین اصلی
علائم
علامت اصلی هالیتوزیس بوی نامطلوبی است که در تنفس احساس می شود. این بو، بسیار وابسته به منبع تولید کننده آن می باشد. برخی افراد مرتبا نگران بوی دهان خود هستند ولی برخی دیگر با وجود اینکه مبتلا به هالیتوزیس هستند از آن بی خبراند.
برای مطلع شدن از بوی دهان بهترین راه این است که دست خود را جلوی دهان و بینی خود نگه دارید و نفس خود را استشمام کنید. در صورت احساس بوی نامطبوع، اولید اقدام مراجعه به پزشک و ریشه یابی آن می باش.
علل ایجاد بد بویی دهان
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
عدم رعایت نکات بهداشت دهان و دندان باعث می شود که ذرات مواد غذایی بر روی و بین دندان ها و همچنین سطح زبان باقی بماند. پس از آن رشد باکتری ها به خصور باکتری های بی هوازی، سبب تولید مواد شیمیایی (نظیر ترکیبات گوگردی فرار) می شود که دارای بوی ناخوشایندی می باشند. علاوه بر این، در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی، پلاک دندانی که به صورت طبیعی بر روی سطح دندان به وجود می آید حذف نمی شود و در نتیجه رشد باکتری های موجود در پلاک بوی نامطلوبی ایجاد می گردد و همچنین احتمال ابتلا به بیماری های لثه افزایش می یابد. در افرادیکه از دنپر «دست دندان» استفاده می کنند. عدم رعایت نکات بهداشتی در مورد دنچر سبب ایجاد بوی بد دهان می گردد.
خشکی دهان
بزاق باعث شست و شوی ذرات غذایی از حفره دهان می شود. در صورت کاهش ترشح بزاق، رشد باکتری ها افزایش یافته و احتمال پوسیدگی دندان و ابتلا به بیماری های لثه افزایش می یابد.
عفونت
عفونت در حفره دهانی مانند پوسیدگی دندان و بیماری های لثه می تواند سبب بد بویی دهان شود. رشد باکتری های بی هوازی می تواند از علل مهم بوی بد دهان باشد زیرا این باکتری ها تولید کننده ترکیبات گوگردی فرار می باشند. زخم های بعد از جراحی در ناحیه حفره دهان (برای مثال کشیدن دندان) نیز در صورت ابتلا به عفونت منجر به بد بویی دهان می شوند.
رژیم غذایی
مصرف برخی از مواد غدایی مانند سیر و پیاز سبب ایجاد بد بویی دهان می شود. مصرف مواد غذایی قندی و یا اسیدی و همچنین استفاده بیش از اندازه از الکل و کافین نیز منجر به بد بویی دهان می گردد. علاوه بر این گفته می شود. رژیم غذایی با درصد پروتئین بالا و کربو هیدرات کم، به دلیل تولید بیش از اندازه آمونیوم در متابولیسم پروتئین ها می تواند بوی نامطلوبی در دهان ایجاد کند.
استعمال تنباکو
کشیدن سیگار و قلیون سبب ایجاد بوی خاکستر مانندی در دهان می شود. علاوه بر این استعمال بیش از حد تنباکو سبب ایجاد خشکی دهان و هم چنین فونت های دستگاه تنفس می شود و از این طریق نیز می تواند منجر به بد بویی دهان گردد.
سلامت عمومی
برخی از بیماری ها نظیر فونت لوزه، سینوزیت، عفونت های ریوی، برخی از سرطان ها، بیماری های کبد و کلیه، برخی اختلالات خونی، دیابت شیرین، سندروم شوگرن سبب بد بویی دهان می گردد.
پیشگیری
بهترین اسلحه ای که بر علیه بوی بد دهان در دستان شماست، رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان می باشد. با رعایت نکات بهداشتی باقی مانده های غذایی در حفره دهان محدود می شوند، جمعیت باکتری ها کاهش می یابد، میزان تشکیل پلاک کم شده و در نتیجه بیماری های لثه کاهش یافته و نهایتا از بد بویی دهان پیشگیری می شود. با استفاده از محصولات بهداشتی حاوی زایلیتول ترشح بزاق تحریک شده و با کاهش خشکی دهان می توان با بد بویی دهان مبارزه کرد.
مهمترین اقدامات بهداشتی علیه بد بویی دهان
استفاده دوبار در روز از مسواک و نخ دندان اولین اقدام لیه بد بویی دهان است، اما از آنجا که دندان ها تنها 24% از محیط حفره دهان را به خود اختصاص داده اند، بنابر این حتی در صورتیکه عمل مسواک زدن به شیوه کاملا صحیح صورت گیرد نمی تواند باکتری های دهانی را به میزان لازم کاهش دهد. از این رو استفاده از دهان شویه مناسب اقدام مهم و ضروری برای پیشگیری و درمان بد بویی دهان می باشد.
تنظیم رژیم غذایی، قطع مصرف تنباکو و همچنین بررسی سلامت عمومی از دیگر اقدامات پیشگیرانه علیه بد بویی دهان می باشد
درمان بد بویی دهان
برای درمان قطعی بد بویی دهان، ابتدا باید منشا آن شناسایی شود. در صورتیکه هالیتوزیس منش دهانی داشته باشد، دهان شویه می تواند درمان موثری برای آن باشد.